(geen beschrijving)

9 reacties Commentaar van bezoekers

AvValen 3 maanden geleden

Ik heb daar eerlijk gezegd geen hele duidelijke mening over en heb altijd aangenomen dat de kerk op de huidige plek was ontstaan, maar je werpt daar best een paar intrigerende argumenten op.
Over het huis, ook dat klinkt best aannemelijk (10m is best breed!) en dan is de mooie gevel die Van den Wijngaerde daar optekende misschien niet hard te maken maar ook wel geloofwaardig.

meld misbruik

Pim 3 maanden geleden

Helemaal los van dit plaatje misschien ook wel een aardige bijvangst op blz. 226: de reetrekkers, die in 1419 de percelen langs de havenkant vastlegden, begonnen aan de oostzijde van de haven bij de Ammentoren nabij de hoek van de Torenstraat en de Voorstraat. Daar in de hoek aan de haven twee erven ‘daer die oude capelle op placht te staan’. Welke kapel dat was weten Van Herwaarden c.s. niet, ze suggereren dat het mogelijk de Wijnkoperskapel kon zijn. Maar het lijkt mij waarschijnlijker dat dit de Sint Nicolaaskapel was, in 1175 ingewijd door de bisschop van Utrecht. Een logische plek aan het begin van het lintdorp Heer Daniëlsambacht, net over de brug vanaf Dordrecht en schuin tegenover de Ammentoren en binnen de oudste stadsmuur. Volgens de geschiedenis van de Nieuwkerk werd die rond 1420 gebouwd als hallenkerk ter vervanging van de oude kapel. De veronderstelling dat de oude kapel / kerk ook daar stond lijkt me niet helemaal logisch. Een nieuwe kerk bouwen kost best tijd, waarom zou je oude kerk dan al afbreken? Waar moesten de parochianen dan in de tussentijd heen? Als je de oude kerk tijdens de bouw handhaaft, kan die dus niet op de plek van de nieuwe kerk liggen. De Nieuwkerk ligt ook geografisch best raar ten opzichte van de oude dijk langs de haven (de Voorstraat), duidelijk erbuiten en buiten de stadsmuur, zoals ook te zien is op de kaart ‘Dordrecht 1280-1325 Stadsmuur’ op dordrechtplattegronden.nl. Dus al met al zou ik dus eerder naar de ‘eerste’ Nieuwkerk gaan graven in de tuinen van Voorstraat 31-35. Die dan geen Nieuwkerk heette, want dat was uiteraard de nieuwe kerk uit 1420, niet de oude Sint Nicolaaskapel / kerk uit 1175 of eerder.

meld misbruik

Pim 3 maanden geleden

Ik vind de beschrijvingen van dit stukje stad in de Geschiedenis van Dordrecht tot 1572 blz 227 t/m 230 waar Jacqueline bij 551_55088 aan refereert ook wel interessant. In dit stuk Wijnstraat stonden de grootste en duurste huizen van de stad. Rijnenborg was in het rijtje eigenlijk het hoogst aangeslagen voor de belastingen. Er waren twee duurdere percelen, maar die bestonden feitelijk uit meerdere panden (Kroon van Denemarken) of waren eigenlijk een bedrijf (kraan de Wijngaert). Aan de havenzijde was het het breedste perceel, 10,35 m., maar aan de straatzijde was het slechts ‘gemiddeld’ breedl. Ik denk dan toch dat het een uitbundige straatgevel moet hebben gehad, want hoe laat je anders zien dat je in het duurste huis woont?

meld misbruik

AvValen 3 maanden geleden

Hier proef je wel duidelijk de toen gangbare opvatting dat een restauratie het object in de oorspronkelijke staat zou moeten terugbrengen. Dat leidde dan tot hele rigoureuze ingrepen waarbij veel (latere) historie verdween. Tegenwoordig zou de toestand van 551_55088 (waar nog best veel moois te zien is) reden genoeg zijn om het zo te laten en te behouden en dat zou op zich al fraai en de moeite waard geweest zijn. Is niet gebeurd, jammer maar helaas.
Overigens had het weinig gescheeld of een pand als De Gulden Os (huidige bibliotheek) was in de twintiger jaren gesneuveld. Zo bezien was de afbraak van dit pand toen ook niet zo heel bijzonder.

meld misbruik

Pim 3 maanden geleden

Niet zo verbazingwekkend. Jan van der Maas (J.L. van Dalen) was het er zelfs mee eens, met best goede argumenten ook (https://proxy.archieven.nl/46/AB760BD280174FE5A0DAC4DAAFF466A9) : “Van al de huizen, hierboven genoemd, is thans het pand no. 104 slechts over. Dat het zal verdwijnen zal zeker niemand ergeren. De gevel toont weinig of niets van zijn oudere vormen. Alles is onbarmhartig af- en uitgehakt en overpleisterd, de top is vervangen door een platte lijst en alles tezamen toont een treurig beeld van verval. In het bekende werkje „Oude Gebouwen te Dordrecht” komt het als volgt voor: „Fragment van een vroeg Gothisch gebouw, doch overpleisterd en verminkt. Op de tweede verdieping ronde ontlastingsbogen der vensters, met even aangespitste vullingen. Eerste verdieping en bel—etage met vierkante omlijsting. Nog vier kraagsteenen bewaard, waarop oorspronkelijk waarschijnlijk beelden.” Uit deze korte beschrijving kan men reeds opmaken, welk een treurig staal van verknoeiing het pand reeds voor 1840 geweest is, en daar er geen teekeningen van de ongeschonden toestand bestaan, zou een restauratie, ook al zou men die willen ondernemen. op buitengewone bezwaren afstuiten, te meer nog, doordat bij de bepleistering zooveel is weggehakt en onherstelbaar verminkt.”

meld misbruik

AvValen 3 maanden geleden

Mooie suggestie van de vogelvluchttekening al is het inderdaad onmogelijk te verifiëren.
Die top hier lijkt wel wat op die van De Sleutel verderop aan de Groenmarkt maar een stuk later gedateerd en al helemaal niet meer gothisch. Verbazingwekkend dat een gevel als deze nog in 1912 eraan ging. De bouwkundige toestand zal wellicht ook niet geholpen hebben.

meld misbruik

Pim 3 maanden geleden

Ik zou niet te veel afgaan op deze reconstructie. Juist de gefantaseerde geveltop lijkt me nogal understated. Ik zou denken dat dat wel wat uitbundiger kan. Op het stadsaanzicht van Anthonis van den Wijngaerde, in of kort voor 1544, is midden tussen de Toltoren en de Nieuwkerk één nogal uitbundig trapgevel te zien met pilasters. Zeer speculatief natuurlijk, maar dat zou dit pand kunnen zijn. Het lijkt me in ieder geval meer passend bij de onderste helft van de gevel.

meld misbruik

AvValen 3 maanden geleden

Mede in aanvulling op het commentaar van Traarbach over de datering bij 551_55088 (15 jaar geleden!), Vereniging Hendrick de Keyser dateert deze gevel op omstreeks 1500 (Huizen in Nederland - Zeeland en Zuid-Holland p.50/afb.76), dus eerder laat-gothisch. Mogelijk heeft het toepassen van rondbogen hier en daar tot veel vroegere aanames geleid, maar zeker in de latere fase van de gothiek werden bij civiele bouwwerken en woonhuizen rondbogen en korfbogen (platte rondbogen) veelvuldig toegepast, zie o.a. het Stadhuis, de oudste delen van de Groothoofdspoort en bijv. Voorstraat 100-102.

meld misbruik

Pim 3 maanden geleden

Reconstructietekening van Huis Rijnenborg / Rynenborg. Veronderstelde toestand ca. 1500. Zie ook 551_55088. Wijnstraat 104 (oud nummer); vroeg-gotische gevel, afgebroken 1912. Nu staat hier het pand Wijnstraat 162/164 (huidig nummer).

meld misbruik